Νότια Αφρική στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Από τους ιδρυτές του Εθνικού Συμβουλίου Νομικών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στη χώρα του, διανύει ήδη την ένατη δεκαετία μιας ζωής γεμάτης προσπάθειες να επιβάλει με την πειθώ και τα επιχειρήματα ιδέες, αξίες και πρακτικές που στη Δύση θεωρούμε αυτονόητες. Σήμερα πια μπορεί να αισθάνεται δικαιωμένος. Τον συναντήσαμε στον κήπο της κατοικίας του στο Γιοχάνεσμπουργκ ένα απομεσήμερο, έφτασε νύχτα και ακόμη τον
ακούγαμε να μιλάει για τις δύο πατρίδες του, τον κόσμο, τη ζωή. Θυμάται ακόμη τον πατέρα του ως κομματάρχη του Παναγή Τσαλδάρη, τον οποίο γνώρισε το 1934, έξι ετών ο ίδιος - «έφερε μαζί του στο χωριό ένα μικρό κουτί με λουκούμια και εγώ τα έκοψα στα τέσσερα για να πάρουν όλοι». Η φωνή του σπάει όταν αναφέρεται σε αγαπημένα πρόσωπα από παλιά, αλλά πιο συχνά χαμογελάει, αισιοδοξεί και το μαρτυρούν και τα μάτια του, που στα 83 του πετάνε ακόμη σπίθες...
- Ο Ελληνισμός βοήθησε την επανάσταση εναντίον του απαρτχάιντ;
«Οι περισσότεροι Ελληνες έλεγαν ότι ήρθαν να βγάλουν χρήματα και να φύγουν, ότι δεν ήρθαν να βγάλουν το φίδι από την τρύπα. Πολλοί συνεργάστηκαν με το απαρτχάιντ, για εμπορικούς και προσωπικούς λόγους- οι ίδιοι βεβαίως θεωρούσαν εμένα “προδότη του Ελληνισμού”».
- Δημιουργήσατε το ελληνικό σχολείο Σαχέτι, το πρώτο που δέχθηκε έγχρωμους μαθητές.
«Είχα την υποστήριξη της παροικίας επί 19 χρόνια. Είπα τότε: “Αν τουλάχιστον τα μισά από όσα θα κοστίσει το σχολείο δεν είναι στην τράπεζα, εγώ υπογραφή δεν βάζω”. Μόνο στα μπουζούκια δίνουν πουρμπουάρ. Πολλοί από τους συνεργάτες του απαρτχάιντ σήμερα είναι υπέρ του κυβερνώντος κόμματος του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου, αν και φοβούνται ότι θα τους πάρουν τις περιουσίες τους».
- Τι τους συμβουλεύετε; «Οτι ποτέ καμία ελληνική παροικία δεν πολεμήθηκε από μια δημοκρατία». - Υπήρξαν στιγμές που ντραπήκατε για το ότι είστε λευκός;
«Προσπαθήσαμε ως οικογένεια να ζήσουμε μια γνήσια ζωή. Αν έχεις αισθήματα ενοχής, δεν μπορείς να συνεχίσεις. Ζούμε σε μια περιφέρεια όχι πολύ πλούσια, τα παιδιά μας εκπαιδεύθηκαν με τους καλύτερους δασκάλους, κάτι το οποίο ήταν αδύνατον για τους έγχρωμους. Επειτα έπρεπε να φύγουν στο εξωτερικό για να αποφύγουν τον στρατό. Δεν μπορούσαν να σηκώσουν όπλο εναντίον της χώρας. Πήγαν στην Ελλάδα για λίγο και μετά στην Αγγλία για δουλειά».
- Σήμερα πάντωςένα νέο «απαρτχάιντ» καταδυναστεύει τις παραγκουπόλεις των μεταναστών που έρχονται από τα γειτονικά κράτη, όπως η Ζιμπάμπουε.
«Η κυβερνητική πολιτική είναι εναντίον της ξενοφοβίας. Παραδέχεται ότι πολλές γειτονικές μας χώρες μάς βοήθησαν, και βομβαρδίστηκαν μάλιστα από το απαρτχάιντ, πέθαναν και δικοί τους πολίτες... Η φτωχολογιά όμως βγάζει το άχτι της εναντίον του ξένου. Σε αυτούς τους μαχαλάδες οι πρόσφυγες ζουν χωρίς νερό και αποχέτευση. Είναι και αγράμματοι τους οποίους εκμεταλλεύονται οι τσιφλικάδες κοντά στα σύνορα».
- Το καλό και το κακό συμβαδίζουν; «Ναι, και είναι ζήτημα επιλογής ποιο θα ακολουθήσεις. Ο Καζαντζάκης έγραψε ότι “αν δεν έχεις διψάσει, δεν ξέρεις την έννοια του νερού, αν δεν έχεις πεινάσει, δεν ξέρεις την έννοια της τροφής και αν δεν έχεις κάνει δούλος, δεν ξέρεις την ελευθερία”».
- Και αν δεν έχεις κάνει προσφυγιά, δεν ξέρεις τι είναι ξενοφοβία; «Πρόσφυγας είμαι από δεκατριών χρόνων. Το 1941 με πήρε ο πατέρας μου, μαζί με επτά νεοζηλανδούς στρατιώτες που ξέμειναν στη χώρα μας, και δραπετεύσαμε προς την Κρήτη, χωρίς να ξέρουμε ότι έχει “πέσει” στα χέρια των Γερμανών. Για μέρες πλανιόμασταν στα κύματα σε μια βάρκα. Εφθασα στην Αλεξάνδρεια με το “Ιλ Ντε Φρανς”, το δεύτερο μεγαλύτερο πλοίο του κόσμου, και μετά με τρένο στο Γιοχάνεσμπουργκ. Στον σταθμό μάς άφησαν εκεί που πηγαίνουν τα βόδια για σφαγή, και λέγανε: “Ο Σματς φέρνει τη σαβούρα της Ευρώπης”».
- Το ΑΙDS μαστίζει τη χώρα.Ο Μαντέλα έχει αποσυρθεί,αλλά ασχολείται επίμονα για να αντιμετωπιστεί η ασθένεια που σκότωσε τον γιο του...
«Εχουμε στραφεί πολλές φορές εναντίον της κυβέρνησης, όπως τότε που δεν έδινε φάρμακα. Πήγαμε στο δικαστήριο και ζητήσαμε ως αρχή να δίνουν το φάρμακο στις εγκύους. Τώρα δίνονται φάρμακα, αλλά οι άντρες δεν δέχονται το προφυλακτικό».
- Θα είναι ασφαλείς οι φίλαθλοι επισκέπτες του Μουντιάλ;
«Υποφέρουμε και εμείς από τα μέτρα, όπως και εσείς στους Ολυμπιακούς. Οι Αμερικανοί θέλουν να φέρουν όπλα, οι Γερμανοί διαφημίζουν αλεξίσφαιρα. Μας προσβάλλουν. Θα αντιμετωπίσουμε τους χούλιγκαν. Καλωσορίζουμε τους Ελληνες, που ευτυχώς στον πρώτο γύρο δεν παίζουν με τη Νότια Αφρική, γιατί- μαζί με πολλούς και εγώ- θα είχα πρόβλημα ποιον να χειροκροτήσω».
- Πώς βλέπετε την κατάσταση στην Ελλάδα;
«Θα πρέπει όλοι να θυμόμαστε ότι δεν έχουμε περισσότερα δικαιώματα επειδή είμαστε πρωθυπουργοί ή βουλευτές... Επίσης χρειαζόμαστε δικηγόρους που να πολεμούν για τη δημοκρατία και την εφαρμογή των νόμων».
- Ποιους Ελληνες θαυμάζετε; «Οταν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας με διόρισε πρεσβευτή του Ελληνισμού, έμαθα ότι πρώτος τέτοιος τίτλος δόθηκε στη Μελίνα. Αποφάσισα να συνεχίσω το έργο της και να στηρίζω την Ελλάδα με κάθε τρόπο. Αν οι γιατροί το επέτρεπαν, θα είχαμε σήμερα στο πλευρό μας ενεργά και τον Μαντέλα».
- Είχατε αναλάβει και την τότε σύζυγό του, τη Γουίνι;
«Η Γουίνι έβγαζε λόγο για να πάρουν οι γυναίκες πάσο. Μπήκε μες στην κρεβατοκάμαρα ένας αστυνομικός να τη συλλάβει. Μου τηλεφώνησε ο Μαντέλα: “Παντρεύτηκα φασαρία. Χτύπησε και έριξε κάτω αστυνομικό, σε παρακαλώ να την αναλάβεις”. Κερδίσαμε την υπόθεση γιατί το ότι ξάπλωσε κάτω μια γυναίκα έναν αστυνομικό ήταν υποτιμητικό. Οι δημοσιογράφοι με “τσάκωσαν” να της λέω “Στο δικαστήριο να φέρεσαι ως κυρία και όχι ως αμαζόνα” και η ίδια το έγραψε στη βιογραφία της. Την αθώωσα καμιά εικοσαριά φορές υπερασπίζοντάς τη για την πολιτική της δράση. Εκτός από μία που μπήκε για έξι μήνες φυλακή».
- Ο Μαντέλα αγαπά την Ελλάδα; «Εχει πει ότι “η Ελλάδα είναι η μητέρα της Δημοκρατίας και η Νότια Αφρική είναι η μικρότερή της κόρη”... Γύρω στο ΄80 πήγα στην Αρχαία Ολυμπία καλεσμένος σε ένα συνέδριο βουλευτών από την Ευρώπη που ήθελαν να βοηθήσουν τη Νότια Αφρική. Ο δήμαρχος μου ανακοίνωσε ότι έχρισαν τον Μαντέλα επίτιμο πολίτη της πόλης. Του έγραψαν μάλιστα και ένα γράμμα, έχουν και μια φωτογραφία του στην αίθουσα συνεδριάσεων. Δεν πήραν ποτέ απάντηση. Ο Μαντέλα απαντούσε από τη φυλακή σε όλα τα γράμματα, εφόσον βέβαια έφταναν σε αυτόν... Οταν του το είπα, ενθουσιάστηκε. “Με κολακεύει πολύ περισσότερο από όλα τα πτυχία και τις τιμές που έχω” είπε. Τότε πήραμε μαζί την απόφαση ότι το 1996 που, όπως νομίζαμε, οι Ολυμπιακοί Αγώνες θα γίνονταν στην Ελλάδα, θα πηγαίναμε μαζί. Υπό την προϋπόθεση ότι θα ήταν ελεύθερος. Ηταν τότε 68 χρόνων. Τελικά το 1996 ήταν πρόεδρος της χώρας... Οταν έφυγε από την προεδρία, σχεδιάσαμε μια κρουαζιέρα στην Κορώνη, αλλά, επειδή αρρώστησε, μείναμε στη Βουλιαγμένη. Πήγαμε στην Ακρόπολη και στο Σούνιο το ηλιοβασίλεμα. Είχαν μαζευτεί χίλιοι άνθρωποι και η ασφάλεια τους κρατούσε σε απόσταση. Τότε ο Μαντέλα ζήτησε όλα τα παιδιά να είναι μαζί του. Κατά μία έννοια πραγματοποιήθηκε η ευχή της φυλακής».
Διαβάστε περισσότερα: http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=5&artId=337285&dt=13/06/2010#ixzz0qjB9XbKW
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου